معرفی رشته مهندسی عمران و گرایشهای آن

معرفی مجموعه رشته عمران

پيشرفتهاي بزرگي که امروزه شاهد آن هستيم در سايه آرامش و ايمني ايجاد شده توسط مهندسي عمران حاصل گرديده است . مهار قهر طبيعت همانند سيل و زلزله ، طوفانهاي وحشتناک ، هديه­ هايي هستند که مهندسي عمران به جامعه امروز عطا کرده است . خلاصه مي­توان رشته عمران را، علم طراحي ابنيه­هايي مقاوم در برابر نيروهاي وارده به آن بنا ناميد، حال اين بنا مي­تواند ساختمان، برج ، پل ، راه ، پي و ... باشد نکته قابل توجه اين است که استفاده بهينه از مصالح موجود در منابع کشور اصل مهمي است که در طراحي بايد مورد توجه قرار گيرد. 

تفاوت مدرک و شغل مهندس عمران: 

رشته مهندسي عمران جز رشته­ هايي مي­باشد که بدون کسب تجربه در محيط­هاي کاري ، فاقد اعتبار اجرايي مي­باشد. و به دليل گسترده بودن حوضه فعاليت دانش آموختگان اين رشته، شغلهايي که يک مهندس عمران مي­تواند داشته باشد بصورتهاي مختلفي طبقه­ بندي شده است. مهندس عمران مي­تواند در حوضه­ ي پيمانکاري ، مشاوره ، نظارت ، ساختمان سازي ، سدسازي، راه سازي، پالايشگاه سازه­هاي صنعتي، مديريت ساخت ، سازه­هاي دريايي و ... فعاليت داشته باشد. 

رشته مهندسي عمران در مقطع کارشناسي ارشد داراي 12 گرايش مي­باشد که به شرح زير مي­باشد. 

1) سازه 2) مکانيک خاک و پي ( ژئوتکنيک) 3) زلزله 4) مديريت ساخت 5) سازه هيدروکسي 6) سازه دريايي 7) مهندسي آب 8) برنامه­ريزي حمل و نقل 9) راه و ترابري 10) مهندسي محيط زيست 11) مهندسي رودخانه 12) مهندسي آب و فاضلاب 

1) مهندسي سازه: 

هدف دوره کارشناسي ارشد سازه تربيت افرادي است که داراي توانايي و مهارت جهت طراحي و نظارت بر پروژه هاي تخصصي در زمينه سازه و داراي توان تحقيقاتي جهت حل مسائل در اين زمينه مي­باشند. اين پروژه هاي تخصصي مي­تواند شامل ساختمانهاي بلند و ساختمانهاي کوتاه نسبتاً پيچيده ، ساختمانهاي صنعتي ، برجهاي سيلوها، سازه­هاي آبي ماند بندها و سدها و مخازن ذخيره آب ، بندرسازي و پلهاي بزرگ و تونلها و نظير آن باشد.فارغ التحصيلان اين رشته مي­توانند در مجموعه­ هاي مهندسين مشاوره سازه ، معماري، موسسات صنعتي ، وزارتخانه­ها ، سازمانهاي مسئول اجراي طرح­هاي عمراني، راه و ترابري و ... فعاليت نمايند . 

2) مهندسي مکانيک خاک و پي: 

اين گرايش ، مهارت جهت طراحي و نظارت بر اجراي پروژه هاي تخصصي در زمينه مکانيک خاک و پي براي داوطلبان را ايجاد مي­کند ، يک فرد متخصص در اين گرايش توان تحقيقاتي کافي جهت حل مسائل جديد در اين زمينه را دارد. به طوريکه تمام نيروهاي وارد بر پي سازه و خاک زيرپي را بررسي مي­نمايد و بر اساس آن طراحي بهينه را انجام مي­دهد. سازه محکم و استاندارد بر روي خاک ضعيف معنايي ندارد به همين جهت در ايران اين رشته داراي پتانسيل کاري بسيار بالا مي­باشد به طوريکه طبق بخشنامه سازمان مسکن و شهرسازي ، سازه­هاي بالاي هفت طبقه بايد زير نظر مهندسي ژئوتکنيک باشد و خاک زيرسازه بر اساس گمانه­ ها و تست­هاي آزمايشگاه مکانيک خاک مورد بررسي قرار گيرد. 

3) مهندسي زلزله: 

در اين گرايش از مهندسي عمران نيروهاي وارد بر سازه در اثر وقوع زلزله کاملاً تحليل­ها مي­شود و براساس اين تحليل ، سازه­ هايي جهت مقابله با اين نيروي ناشناخته طراحي مي­شوند به همين جهت يک مهندس زلزله مي­تواند در مورد پروژه­هاي خاص و مهم ، دخالت زيادي در امر طراحي داشته باشند دو طرح جديدي از چگونگي اعمال بار بر سازه ارائه نمايند. اين مهارتها پس از پروژه­هاي مطالعه رفتار لرزه­اي سازه­هاي مختلف ، مطالعه رفتار ديناميکي اتصالات گوناگون ، مطالعه خواص مکانيک مصالح تحت بارهاي ديناميک و ... بدست مي­آيد. 

4) مديريت ساخت: 

پروژه­هاي بزرگ عمراني نياز به يک هدايتگر و مدير متبحر دارند که بتواند در حوزه­هاي طراحي و مباني عمراني دستاندرکاران، دخالت نمايد به اين جهت و به منظور مديريت بهينه در اجرا و ساخت پروژه­هاي بزرگ عمراني در سطح ملي،منطقه­اي و شهري افرادي که در اين گرايش تحصيل مي­کنند . 

5) مهندسي سازه هيدروليکي: 

اين گرايش جهت آموزش دوره­هاي تحليل و طراحي سازه­هايي که عمدتاً در ساختمانهاي هيدروليکي مانند سدهاي انحرافي، سدهاي مخزني ، مخازن آب ، تونلهاي آب بر ، تأسيسات انتقال آب، تأسيسات حفاظتي در مقابل سيل و ... در نظر گرفته شده است. 

6) مهندسي سازه­هاي دريايي: 

تحليل و طراحي سازه­هايي که عمدتاً در کارهاي دريايي مانند اسکله­ها ( نوع شمع و عرشه – صندوقه­اي وزني- شناور) ، موج شکنها، سکوها ، ديوارهاي ساحلي و تأسيسات حفاظتي ، ستونهاي مهاربند و کليه تأسيسات بندي، بر عهده مهندس سازه­ هاي دريايي مي­باشد . 

7) مهندسي آب: 

هدف از اين دوره تربيت متخصصاني است که بتوانند در زمينه­هاي مختلف شناخت منابع و نيازهاي آبي، ذخيره و کنترل و انتقال ، انحراف و توزيع آب ، بهره برداري و مديريت منابع آب و برنامه­ ريزي در سطوح بالا براي سياستهاي آبي مملکت در مراحل مختلف طراحي، نظارت ، مديريت و اجراي پروژه­هاي آبي مي­باشند. که اين امر با تأکيد بر يکي از گرايشهاي اصلي مهندسي آب نظير هيدروليک ، هيدرولوژي و مديريت منابع آبي مي­باشد. 

8) مهندسي برنامه­ ريزي و حمل و نقل: 

برنامه­ريزي حمل و نقل ملي ، منطقه­اي و شهري و طراحي سيستمهاي حمل و نقل شهري ( مثل منوريل) و بين شهري ، مسائل ترافيکي ، طرح و عمليات طرق و سيستمهاي مختلف حمل و نقل ( اعم از زميني، دريايي ، هوايي و ...) بر عهده کارشناسان ارشدي مي­باشد که در اين گرايش تحصيل نموده­اند. 

9) مهندسي راه و ترابري: 

هدف اين دوره تربيت افرادي است که داراي توانايي­هاي لازم جهت طراحي و نظارت بر اجراي پروژه­هاي تخصصي در زمينه مهندسي راه و ترابري و توان تحقيق و حل مسائل در پروژه هاي تخصصي شامل راه- راه آهن- فرودگاه ، حمل و نقل و ترابري مي­باشد. 

10) مهندسي محيط زيست: 

نظارت بر حسن اجراي پروژه­هاي تخصصي در زمينه­ هاي مختلف مهندسي محيط زيست، شناخت و کنترل آلودگي منابع آب ، خاک و هوا – کنترل آلودگيهاي حاصل از مواد زائد جامد – برنامه­ ريزي و مديريت اجراي طرحهاي زيست محيط و ... بر عهده­ي يک مهندس محيط زيست مي­باشد. 

11) مهندسي رودخانه: 

در اين دوره پذيرفته­ شدگان به مطالعه و شناسايي هر چه عميق­ تر مسائل فرسايش و رسوب در رودخانه ، کنترل سيلابها و ساماندهي آنها خواهند پرداخت. در صورت عدم کنترل­هاي مذکور خسارات بسياري نشاي از رسوب، سيلال و تغيير مسير جريانها بر بودجه­ هاي مملکتي وارد خواهد آمد. 

12) مهندسي آب و فاضلاب: 

به منظور مطالعه ، طراحي، احداث و بهره ­برداري و نگهداري و مديريت تأسيسات شرکتهاي آب و فاضلاب و تأمين نيروي انساني متخصص جهت رفع تنگهاي موجود در وزارت نيرو اين گرايش در دانشگاهها تدريس مي­شود. که در اين دوره پذيرفته شدگان به مطالعه و شناسايي هر چه عميقتر مسائل آب و فاضلاب ، بهره برداري بهينه از تأسيسات آب و فاضلاب و روشهاي رشد و توسعه علوم مهندسي در اين گرايش و ... مي­پردازد.