معرفی رشته ریاضی و گرایشهای آن
«ریاضیات علم نظم است و موضوع آن یافتن، توصیف و درک نظمی است که در وضعیتهای ظاهراً پیچیده نهفته است و ابزارهای اصولی این علم، مفاهیمی هستند که ما را قادر میسازند تا این نظم را توصیف کنیم.»
به گفته متخصصان، ریاضیات علم مدل دهی به سایر علوم است یعنی زبان مشترک نظریات علمی سایر علوم، علم ریاضی میباشد و امروزه اگر علمی را نتوان به زبان ریاضی بیان کرد، علم نمیباشد
گرایشهای مختلف این رشته و اهداف آنها عبارتند از:
ریاضی محض
هدف از این گرایش تربیت متخصصان جامع در علوم ریاضی است به گونهای که آمادگی لازم برای ادامه تحصیل در زمینههای پژوهشی و نیز انتقال علم ریاضی در سطوح دانشگاهی را داشته باشند همچنین از اهداف دیگر این شاخه آشنایی با تجزیه و تحلیل مسایل در قالب ریاضی و مدلسازی آنها میباشد.
ریاضی کاربردی
هدف از این گرایش تربیت کارشناسانی است که با کسب دانش کافی از ریاضیات، توانایی تحلیل کمی از مسائل صنعتی، اقتصادی و برنامهریزی را کسب نموده و توان ادامه تحصیل در سطوح بالاتر را داشته باشند.
ریاضی دبیری
هدف از شاخه دبیری، تربیت دبیران و کارشناسان متخصص آموزش ریاضی است که پاسخگوی نیازهای آموزش و پرورش کشور در سطوح پیش دانشگاهی میباشند.
ماهیت ریاضیات
ریاضیات بر خلاف تصور برخی از افراد یکسری فرمول و قواعد نیست که همیشه و در همه جا نتوان از آن استفاده کرد بلکه ریاضیات درست فهمیدن صورت مسأله و درست فکر کردن برای رسیدن به جواب است و برای بدست آوردن این توانایی، دانشجو باید پشتکار و صبوری لازم را داشته باشد تا بتواند حتی به مدت چندین ساعت در مورد یک مسأله ریاضی فکر کرده و در نهایت با ابتکار و خلاقیت آن را حل کند.
به همین دلیل فارغ التحصیلان این رشته میتوانند پس از پایان تحصیلات در ادارات دولتی برای مسئولیتهایی که به نوعی با تجزیه و تحلیل مسایل کاربرد دارند، در بخش خصوصی در اموری همانند طراحی سیستمها در امر بهینه سازی و بهرهوری، در بخش صنعت برای اموری همانند مدل سازیهای ریاضی و در آموزش و پرورش و... مسئولیتهای متفاوتی را به عهده بگیرند.
تعامل بین ریاضیات کاربردی و محض
به گفته کارشناسان بهتر است بگوئیم ریاضیات و کاربردهای آن، نه اینکه ریاضیات را به محض و کاربردی تفکیک کنیم چرا که به اعتقاد ریاضیدانها هیچ مقوله ریاضی نیست که روزی کاربردی برای آن پیدا نشود.
ریاضیات محض،بیشتر به قضایا و استدلالها، منطق موجود در آنها و چگونگی اثباتشان میپردازد اما در ریاضیات کاربردی چگونگی استفاده از قضایا آموزش داده میشود به عبارت دیگر در این شاخه کاربرد ریاضیات در مسایل موجود در جامعه بیان میگردد.
وقتی صحبت از ریاضی محض میشود نباید تصور کرد که تنها باید در گوشهای نشست و به حل مسایل ریاضی پرداخت بلکه این علم، به خصوص در مدارج بالا، ارتباط نزدیکی با طبیعت دارد به عبارت دیگر ایدههای ریاضی از ذهن پژوهشگران نمیروید بلکه ریاضیدانها غالباً الهام خود را از طبیعت میگیرند و به گفته فوریه ریاضیدان مشهور فرانسوی «تعمق در طبیعت، پر بارترین منابع اکتشاف ریاضی است.»
باید توجه داشت که امروزه دو گرایش محض و کاربردی چنان درهم ادغام شدهاند که مرزی را نمیتوان بین آنها مشخص کرد. گاه یک تئوری کاملاً محض وارد مرحله کاربردی شده و چون در عمل با مشکل روبرو میشود بار دیگر به حوزة تئوری بر میگردد و در نهایت پس از رفع نقایص دوباره وارد مرحله کاربردی میشود یعنی یک تعامل و ارتباط دو جانبهای بین ریاضی کاربردی و محض وجود دارد و هر یک از این دو شاخه از تجربیات شاخه دیگر به بهترین نحو استفاده میکند و به همین دلیل یک ریاضیدان موفق باید از هر دو شاخه اطلاع داشته باشد.
آینده شغلی مجموعه ریاضی
کاربرد ریاضی در علوم مختلف انکارناپذیر است، برای مثال آنالیز تابعی درمکانیک کوانتومی و یا آنالیز هارمونیک در مسایل فیزیکی بالاخص مسایل مربوط به مبحث موج و نوسان کاربرد بسیار زیادی دارد و یا در بیشتر رشتههای مهندسی،معادله لاپلاسی که یک معادله ریاضی است مورد استفاده قرار میگیرد. در جامعه شناسی نیز نظریه احتمال و نظریه گروهها نقش بسیار مهمی ایفا میکند. همچنین آنالیز حقیقی در صنعت نفت دارای چنان کاربردی است که ریاضیات نفت از مباحث مورد بحث در آنالیز تصادفی است. در کل باید گفت که همه صنایع، زیر ساخت ریاضی دارند و به همین دلیل در همه مراکز صنعتی و تحقیقاتی دنیا، ریاضیدانها در کنار مهندسان و دانشمندان سایر علوم، حضوری فعال دارند و به گفته متخصصان اگر در جامعه ما مشاغل جنبه علمی داشته باشند قطعاً به تعداد قابل توجهی ریاضیدان نیاز خواهیم داشت زیرا یک ریاضیدان میتواند مشکلات را به روش علمی حل کند.
برای مثال یک مهندس الکترونیک از آنالیز تابعی و فرایندهای تصادفی استفاده میکند و یا یک برنامهریز پروژههای اقتصادی از مطالب پیشرفته آماری مانند سریهای زمانی به عنوان ابزار کار یاری میگیرد. برخی از دانشجویان ریاضی بر این باورند که درست است که در جامعه ما مکان مشخصی برای جذب فارغ التحصیلان رشته ریاضی وجود ندارد اما یک دانشجوی ریاضی حتی یک لیسانس ریاضی به دلیل نظم فکری و بینش عمیقی که در طی تحصیل بدست میآورد میتواند با مطالعه و تلاش در بسیاری از مشاغل، حتی شغلهایی که در ظاهر ارتباطی با ریاضی ندارد موفق گردد.
