بیشتر آدم ها دوست دارند در هنگام مطالعه مکان مناسب و راحتی داشته باشند ولی تعداد اندکی هم اینگونه نبوده و در مترو، اتوبوس و جاهای شلوغ به راحتی می توانند روی مطالب مورد مطالعه شان تمرکز کنند.
به راستی چرا برخی افراد می توانند تمرکز حواس داشته باشند و برخی دیگر از آن بی بهره اند؟ دلیل آن هرچه باشد، راههایی برای تقویت تمرکز وجود دارد که در اینجا به برخی از آنها اشاره می کنیم.
تقویت تمرکز به تمرین نیاز دارد. شاید در ابتدای تمرین پیشرفت کمی داشته باشیم ولی پس از گذشت 4 تا 6 هفته که از پرورش یادگیری مهارت ها گذشت، شاهد پیشرفت های قابل ملاحظه ای خواهیم شد.
نکاتی طلایی برای افزایش تمرکز و یادگیری
برای شروع باید موارد زیر را تمرین کنیم:
1) جمع کردن حواس: این شیوه ممکن است در ظاهر ساده به نظر بیاید، ولی در عین حال بسیار موثر است. وقتی که حواستان پرت می شود مرتب به خودتان هشدار دهید که " حواست را جمع کن ". این روش کم کم باعث می شود که توجه شما به موضوع مورد نظرتان جلب گردد.
2) روش عنکبوتی: اگر شما تار عنکبوتی را تحریک کنید، تار تکان می خورد و عنکبوت نسبت به جنبش تار از خود واکنش نشان داده و می خواهد علت حرکت را بیابد. ولی وقتی این عمل چندین بار تکرار شود، خواهید دید که عنکبوت دیگر نسبت به حرکت تار هیچ عکس العملی از خود نشان نمی دهد و متوجه می شود که حشره ای به دام او نیفتاده است. این روش را یاد گرفته و ذهن خود را پرورش دهید و در برابر حواس پرتی تسلیم نشوید. شما باید تمرکزتان را بر روی هدفی که در ذهن دارید، حفظ کنید.
3) فرصتی برای افکار مزاحم: در طول روز زمان خاصی را به فکر کردن درباره مسائلی که به ذهن شما خطور می کند و تمرکزتان را بهم می زند اختصاص دهید. به طور مثال ساعت 7 تا 7:300 بعدازظهر زمانی است که شما می توانید به این افکار بپردازید. هنگامی که این افکار مزاحم در طول روز به ذهن شما خطور کرد و باعث نگرانی شما شد، به یاد بیاورید که زمان ویژه ای را برای آنها در نظر گرفته اید و اجازه دهید که از ذهن شما خارج شود. کسانی که از این روش استفاده کرده اند، توانسته اند ۳۵% از افکار مزاحم را در طول ۴ هفته در خود کاهش دهند و این تغییر بزرگی است.
4) چوب خط زدن برای افکار مزاحم: کارت های کوچکی درست کنید و آنها را به سه قسمت مساوی برای صبح و بعد از ظهر و شب تقسیم کنید. هر بار که حواستان پرت شد، یک خط در قسمت مخصوص بکشید و برای هر روز یک کارت برای خود تهیه کنید. به مرور متوجه خواهید شد که تعداد خط ها روز به روز کاهش می یابد و این واقعا جالب است.
5) زمان استراحت: وقتی که ما برای مدت طولانی می نشینیم، خون بدن ما به دلیل نیروی جاذبه، به طرف پایین ترین نقطه بدن یعنی پاها کشیده می شود. ماهیچه های ما همانند یک پمپ عمل می کنند. هنگامی که پس از نشستن راه می رویم، خون به طور یکنواخت به سراسر بدن می رسد. در نتیجه اکسیژن بیشتری به مغز شما می رسد و احساس شادابی و سرحالی می کنید.
6) عوض کردن موضوع: بسیاری از دانش پژوهان به وسیله تغییر موضوع مطالعه به تمرکزشان کمک می کنند. شما هم می توانید با تغییر موضوع درس به تقویت تمرکز خود کمک کنید.
7) جایزه و پاداش: زمانی که کاری را به طور کامل انجام دادید، به خودتان پاداش دهید. کار شما ممکن است خیلی کوچک و یا بزرگ باشد. شما هم می توانید متناسب با کارتان برای خود جایزه و یا پاداش در نظر بگیرید. این جایزه می تواند خواندن یک مطلب جالب و دیدن یک فیلم و یا هر چه شما دوست دارید باشد.
درس خواندن برای کارشناسی ارشد را چطور شروع کنیم؟
برنامهریزی برای کنکور از مهمترین موضوعاتی است که ذهن داوطلبان را برای مدتی درگیر میکند. یک برنامهی خوب همان قدر ما را به هدفمان نزدیک میکند که یک برنامهی اشتباه ما را از هدفمان دور.
اما قبل از شروع برنامهریزی باید به نکتههایی توجه کرد تا آن برنامه، ما را به هدفمان و قبولی در آزمون ارشد نزدیکتر کند. محمدمحرابیون، مشاور کنکور کارشناسی ارشد رشته مدیریت IT، رتبه 1 آزمون ارشد رشته مدیریت ITT، دانشجوی دکترای دانشگاه علامه طباطبایی و مدرس دانشگاه یازده نکتهی کاربردی را به عنوان مقدمات برنامهریزی برای آزمونهای تحصیلات تکمیلی بیان کرده است. اگر شما هم به دنبال برنامهریزی برای آزمون ارشد هستید، این یازده نکتهی کاربردی را از دست ندهید.
مقدمه
مطالعه برای کنکور ـ چه کنکور سراسری و چه ارشد و دکترا ـ فرآیندی است که یک ورودی و یک خروجی دارد. مسئله ای که باعث می شود این موضوع فرایندی مسئله برانگیز برای افراد باشد، این است که شما امروز سرمایه گذاری می کنید و نتیجه ی آن را یک سال بعد می گیرید.
ورودی های این فرایند، انگیزه، وقت و اوقات فراغت شماست و خروجی آن نیز می تواند یک موقعیت بهتر باشد.
برنامه ریزی برای مطالعه، مثل همه فرایندها، نیازمند یک نگاه دقیق است. اما نکته مهم این است که قبل از این که ما یک برنامه قوی داشته باشیم، به خصوص برنامه دقیق برای مطالعه، نیازمند این هستیم که شرایطی برای ما آماده شود. یعنی شما زمانی میتوانید یک برنامه موفق کنکور داشته باشید که شرایط مقدماتی آن را فراهم کرده باشید.
در این بحث به نحوه مطالعه و برنامه مناسب و ... نمی پردازیم. مهمترین مسئله برای داشتن یک برنامه مناسب این است که شما مقدمات آن را فراهم کنید. این مقدمات شامل یازده بند است و نیاز است برای موفقیت در کنکور همه ی آن ها را انجام دهید. این را به خاطر بسپرید که اگر هر یک از این موارد را اجرا نکنید، در برنامه مطالعاتیتان دچار مشکل خواهید شد.
1. مسافرت کنید و لذت ببرید
اصلی ترین عامل، قبل از این که شما بخواهید یک برنامه برای کنکورتان داشته باشید، رفتن به مسافرت است. الان یکی از بهترین فرصت ها برای مسافرت کردن است. چون بیشتر بچه هایی که کارشناسی هستند، امتحانات شان تمام شده است و کم کم مطالعه برای آزمون تحصیلات تکمیلی را شروع می کنند.
اما قبل از هر چیز یک مسافرت لازم است. این مسافرت میتواند یک روز یا یک هفته باشد. مهم این است که شما به مسافرت بروید و از شرایط فعلیتان کنده شده و در شرایط جدید قرار بگیرید تا ذهن و روح شما برای مطالعه آماده شود. در مسافرت هم به هیچ چیز جز لذت بردن از همان لحظات فکر نمی کنید.
2. رسالتی برای پنج سال آینده
وقتی شما از مسافرت برگشتید و شرایط شما تغییر کرد، باید یک رسالت برای خود تعیین کنید. به این معنی که «من طی یک فرایند بلندمت پنجساله، میخواهم کجای این دنیا باشم؟ میخواهم چه بهدست بیاورم؟ منی که دارم برای کنکور مطالعه می کنم، در پنج سال آینده می خواهم کجا باشم؟»
آیا آزمونهای تحصیلات تکمیلی به شما کمک می کند به جایی که قرار است پنج سال آینده باشید، برساند؟ اگر واقعا به آن طرح پنج ساله کمک نمی کند، آزمون تحصیلات تکمیلی را حذف کنید.
باید به این نکته خوب فکر کرده و طرحتان برای 5 سال آینده را در یک جمله تعریف کنید.
3. اهداف کوتاه مدت
اهداف کوتاه مدت به این معنی که «من برای این که به برنامه پنج سالهام برسم، باید چه هدفهایی را دنبال کنم؟» به عنوان مثال برنامه پنج ساله شما فاصله از دروازه خودتان تا دروازه حریف و گل زدن است. برای این که به این هدف برسید، باید توپ را از دروازهبان به دفاع پاس دهید، دفاع به خط میانی، خط میانی به مهاجمین و مهاجمین هم توپ را درون دروازه جای دهند.
این رد و بدل شدن توپ بین این سطوح، یعنی در هر مرحله یک هدف به سرانجام رسد. پس شما باید هدف های کوتاه مدت و ارتباط این هدف ها را مشخص کنید. در اینجا آزمون تحصیلات تکمیلی نیز باید بین اهداف شما باشد و بتواند به شما برای رسیدن به هدف تان کمک کند.
4. انگیزهتان را به همراه داشته باشید
خیلی مهم است که شما انگیزه داشته باشید. انگیزه مانند بنزین داخل باک ماشین است و باعث می شود شما حرکت کنید. ممکن است به مرور زمان مقدار بنزین کم شود و در زمان های مختلفی باید آن را افزایش دهید.
اما انگیزه چیست؟ انگیزه چیزی است که اگر شما سختی کشیدید، اگر موفق نشدید، اگر در مطالعه به آن چیزی که می خواستید نرسیدید، در آزمون های آزمایشی خوب نبودید، به شما کمک می کند تا دوباره تلاش کنید.
این را بدانید که همهی آدم ها در زندگی شکست را تجربه کرده اند. اصل موفقیت انیشتین می گوید انسان های موفق 10 درصد از هوش شان استفاده می کنند و 90 درصد از پشتکارشان. پس انگیزه عاملی است که پس از هربار شکست، مجددا برنامه ریزی کرده و حمله میکنید.
انگیزه شامل چه چیزهایی است؟ انگیزه می تواند موارد متعددی باشد؛ از رضایت پدر و مادر و ایجاد اسم و رسم گرفته تا کمک به جامعه و درآمد بیشتر.
شما باید همواره رسالت، هدف های کوتاه مدت و انگیزهای تان را به صورت مکتوب همراه داشته باشید. هر وقت در زمان درس خواندن دچار سختی شدید، به انگیزهایتان فکر کنید.
5. یاس فسفی و مشکلات پیش رو
ممکن است در طول مطالعه دچار یاس فلسفی شوید و مثلا سوال هایی مثل «هدف از زندگی و درس خواندن چیست؟» به سراغتان بیاید. پس تکلیف را با خودتان مشخص کنید. قبل از این که مطالعه برای آزمون ارشد را شروع کنید، این مسئله ها را برای خود حل کنید.
اگر نتوانید این موضوع را برطرف کنید، در ادامه شما را دچار مشکل میکند. پس لازم است برای سوال هایی که ممکن است پیش بیاید دلیلی پیدا کنید.
6. یک همراه خوب
نظریه ای در روانشناسی می گوید انسان ها از این که مورد توجه قرار گیرند لذت می برند. انسان ها معمولا به دنبال این هستند که افرادی متناسب با شرایط خود پیدا کنند و از این که وجود خود را در وجود آن ها تایید کنند لذت می برند. به این معنی که من اگر فردی را که از نظر سطح علمی، فکری، روانی و ... به خودم شبیه باشد، پیدا کنم، از مصاحبت با او لذت می برم؛ چون در واقع وجود خودم را تایید می کنم.
برای مطالعه درس های آزمون تحصیلات تکمیلی شما باید حتما یک یا دو همراه مناسب داشته باشید. (برای خانمها پیشنهاد میشود بیشتر از یک همراه انتخاب نکنند، چون احتمالا ضررهایش از نفع آن بیشتر باشد.)
این همراه چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟ اول این که بهتر است با شما هم رشته باشد. از نظر سطح علمی هم نه بالاتر از شما باشد و نه پایینتر. اگر سطح علمی همراه تان از شما بالاتر باشد، شما در کار او خلل ایجاد می کنید و اگر پایین تر از شما باشد، شما دچار مشکل می شوید.
همچنین او باید روابط عمومی بالا و اهل صحبت کردن باشد و شما باید بتوانید با وی همصحبت شوید. در آخرین مرحله نیز او باید بخواهد که با شما باشد و پا به پای شما جلو بیاید. یک همراه واقعی که شما بتوانید با هم به کلاسهای آموزشی، کتابخانه، تفریح و ... بروید و بتوانید از نظر روحی همدیگر را ارضا کنید.
7. درصدها را ببینید
درصد رتبه برترهای سال گذشته را ببینید و شرایط آن ها را هم بررسی کنید. به عنوان مثال درصد رتبه یکهای آزمون ارشد در سالهای گذشته را ببینید و شرایطشان را بسنجید. درصد درسهای مختلف را مقایسه کنید و درصد تاثیرگذاری هر درس را پیدا کنید.
آیا رتبه برترهای کنکور همگی جزو دانشگاههای برتر کشور بودند؟ شما خواهید دید که خیلی ها که نتایج خیلی خوبی را در کنکور سراسری گرفته اند، جزو دانشگاه های برتر نبوده اند. اگر شما دانشجوی دانشگاه مطرحی نیستید، دانستن این موضوع می تواند به شما کمک کند.
به علاوه اینکه باید درس های ارزشمند را برای رشته ی مورد نظرتان پیدا کنید. به عنوان مثال در رشته مدیریت، درس تحقیق در عملیات خیلی با اهمیت است.
8. برای تابستان و پاییز برنامه بریزید
این مورد از جنس برنامه است، ولی از جنس برنامه ریزی نیست. ما عادت داریم وقتی کلمه برنامهریزی طرح می شود، به ریختن برنامه برای خواندن درس های مختلف در طول روز شروع کنیم.
در اینجا میخواهیم به یک برنامه بلندمدت میپردازیم. این مورد به بند 7 مربوط است. به این معنی که وقتی شما درصد رتبه برترها و درس های ارزشمند را بررسی کردید، مشخص میکنید در تابستان میخواهید چه درس هایی را بخوانید.
توصیه می شود اگر تعداد درس هایتان زیاد است، چند درس را در تابستان حذف کنید. بهتر است درس های مهمی را انتخاب کنید که ترجیحا حفظی نبوده و محاسباتی هستند.
پس مشخصی میکنید در تابستان و پاییز قرار است چه درس هایی را بخوانید و ارتباط درس ها در این دو مرحله چگونه هستند. در این مرحله مشخص کردن همین موضوع کافی است.
9. بایدها و نبایدهای روزهای پیش رو
در این مرحله نیاز است باید و نبایدهایتان را در روزهای مطالعه مشخص کنید. البته توجه کنید اینها نباید خیلی جزئی و ریز شوند. به عنوان مثال: من باید هر روز مطالعه کنم، من نباید بیشتر از 9 ساعت بخوابم، من نباید از برنامهریزیام فاصله بگیرم، نباید انگیزهام را از دست بدهم، باید هر روز یک ساعت زبان بخوانیم و ... .
این بایدها و نباید ها را مشخص کنید ولی نباید دامنهی آن گسترده شود. مثلا یکی از «باید و نباید»های اشتباه این است که «من باید هر روز 2 ساعت ریاضی بخوانم.» این اشتباه است؛ چون روزانه 2 ساعت ریاضی خواندن بسیار سخت است.
«باید و نباید»ها خط های قرمزی هستند که شما تحت هیچ شرایطی نباید از آن گذر کنید. با این کار علاوه برآنکه به نحوه مطالعه شما جهت داده میشود، تمرینی برای قانون مداری و جلوگیری از قانونگریزی نیز هست.
10. به خودتان پاداش بدهید
باید شما در قبال دستاوردهایی که در طول مطالعه خواهید داشت، برای خودتان پاداش تعریف کنید. مثلا به ازای هر 2 ساعت مطالعه، یک قطعه موسیقی گوش دهم، یا وقتی بعد از 2 هفته طبق برنامه درسی را گذراندم، به سینما یا پارک بروم و ... .
برای پاداشها هم باید سه طبقه تعریف کرد؛ پاداش کوتاه مدت، پاداش میان مدت، پاداش بلند مدت.
پاداش کوتاه مدت به صورت روزانه تعریف میشود. پاداش میان مدت معمولا هر دوهفته یک بار و پاداش بلندمدت نیز پس از نتیجهی شما در کنکور است. پاداش بلندمدت معمولا دست شما نیست؛ میتوانید با خانواده صحبت کنید تا یک پاداش بلندمدت برای شما تعیین کنند.
11. لبخند خود را بههمراه داشته باشید
شما باید در تمام لحظاتی که برای آزمون ارشد مطالعه میکنید، لبخند خود را به همراه داشته باشید. بدانید که دیگران هم شرایطی شبیه شما دارند؛ اگر شما از برنامه مطالعاتیتان خسته میشوید، دیگران هم خسته میشوند، اگر به آن نتیجه دلخواه خود هم نرسیدید، دیگران هم مانند شما هستند. پس لبخند را فراموش نکند. لبخند، دنیا را برای شما شاد میکند.
برنامه ریزی برای ارشد از زبان داوطلبان موفق
رتبه 21 علوم کامپیوتر
اگه میخواهید موفق باشید اولین شرط اینه که به خودتون ایمان داشته باشید.این از همه مسایل دیگه مهمتره وقتی دارید میخونید با علاقه کامل بخونید و به خودتون بگید که اگر قراره فقط یک نفر تو دنیا این مطلب رو عمیق بفهمه اون یک نفر شمایید چون هیچ کس به اندازه شما به خودش ایمان نداره .تو کنکور مسایل روانی و انگیزه درونی از همه چی مهمتره. اصلا نگران نباشید. با مسایل عادی برخورد کنید.
برای تعداد ساعات و زمان شروع بستگی داره سطح خودتون چه طور باشه. اگه تو دانشگاه خوبی لیسانس گرفتید و درستون خوب باشه لازم نیست خیلی زود شروع کنید چون ممکنه زود تحلیل برید. من خودم آذر ماه شروع کردم روزی 3 -4 ساعت میخوندم ولی بهمن ماه روزی 7-8 ساعت مفید میخوندم.رتبم هم 21 علوم شده. البته نرم افزار خیلی خیلی بیشتر از اینها باید بخونید.رقیبا بیشتر و قوی ترن.
اگر هنوز فارغ التحصیل نشدید باید از تابستون شروع کنید که طی ترم کلاس های دانشگاه وققتون رو میگیرن.
درس هایی که بهش علاقه دارید رو زودتر از همه تو برنامتون بذارید. من خودم 3 تا کتاب رو با هم شروع میکردم از هرکدوم تا وقتی که خسته میشدم هر چند مبحث میشد میخوندم. وقتی خسته شدم یه کتاب دیگه میخوندم. یعنی ممکن بود روزی 3 کتاب عوض کنم یا سه روز پشت سر هم یه کتاب رو بخونم. فقط یه کاری میکردم که تمام مدت با عشق و علاقه بخونم از اینکه داشتم میخوندم خیلی خوشحال بودم. اینجوری مطالب رو خیلی زودتر و راحت تر میفهمیدم. با اینکه سر کار هم میرفتم تمرکز داشتم.
کتاب و جزوه خوب خیلی مهمه .